Quads: Twin 2.0, Golfrijden is zo easy

Golfrijden is zo easy.

De laatste paar jaar zijn de ontwikkelingen bij de waveboards hard gegaan. Het waveboard met een enkele vin – de singlefin – die tot dan toe de standaard was, kreeg ineens concurrentie van een oude bekende in een nieuw jasje: de twinzer. Nieuwe technieken in board-, zeil- en vinontwerp hadden de tweevinners een nieuw leven gegeven en nadat Kauli Seadi de boards en de bijbehorende vaarstijl populair had gemaakt op de worldcup in Kaapverdië, kwamen in 2009 bijna alle merken met een twinzer op de markt. En daar stopte het niet: een paar jaar later lijkt de twin alweer te worden ingehaald door de quad: een waveboard met vier vinnen. Fotograaf John Carter volgde de ontwikkeling van de quads bij Fanatic.

Tekst: John Carter
Foto’s: John Carter, Kevin Pritchard

Team Fanatic heeft altijd vastgehouden aan hun standpunt: pas bij 100% zekerheid dat een product ook daadwerkelijk iets toevoegt aan wat er al is, wordt het in productie genomen. Met de plotselinge opkomst van de quadboards, besloot het designteam onder leiding van brandmanager Craig Gertenbach eerst de kat uit de boom te kijken. Sinds het begin van de twinzergekte is Craig altijd voorstander geweest van multifin set-ups, maar hij hoopte eigenlijk een trifin te ontwikkelen, om het switchen van multifin naar single mogelijk te maken en zo het beste van beide werelden te combineren. Na wat proto’s te hebben gemaakt, bleek deze opzet toch niet te voldoen aan zijn verwachtingen. En toen Craig eenmaal een quad onder zijn voeten had gehad, hoefde hij niet echt meer overgehaald te worden om deze richting verder te onderzoeken. Craig: ‘We had-den goede ervaringen met onze twinzers en besloten de kennis die we hier hadden te gebruiken voor de ontwikkeling van een Fanatic quad.’ De kat was uit de boom, de R&D kon beginnen.

Nu de keuze gemaakt was om voor een quad te gaan, werd teamriders Klaas Voget en Victor Fernandez gevraagd samen met huisshaper Sebastian Wenzel een paar eerste prototypes te ontwikkelen. Klaas: ‘De cyclus begon met een brainstormsessie. Als je twinfins vergelijkt met singlefins doen ze een aantal dingen beter, maar de grip, of beter gezegd het gebrek daaraan, is vaak een probleem. Wat dat betreft is de quad een logische ontwikke-ling van de twinzers: het is ‘the next level’. We checkten een boel golfsurf-quads en alle ideeën die we hadden werden samengevoegd door Seb in zijn shapecomputer. Na een paar dagen hadden we onze eerste prototypes en kon het testen beginnen.’

Magisch moment
Klaas: ‘Het belangrijkste bij deze eerste proto’s was de set-up voor de vinnen. Bij de meeste surfboards staan de vinnen onder een lichte hoek ten opzichte van de middellijn, het eerste wat we deden was spelen met deze afstelling. We probeerden onze boards met veel verschillende vinnen onder verschillende hoeken in Pozo en Guincho. Soms waren we hele dagen bezig in de shaping bay om verschillende vinnen te maken en de hoek net weer wat te veranderen alvorens dit gelijk op het water uit te proberen. Als de vinnen verkeerd staan, vooral de twee vinnen vooraan, drukken de concaven in de bodem het water meer naar de zijkant. Dit geeft extra weerstand en dat is niet wat je wilt. We zetten redelijk grote vinnen in de boxen voorin en veranderden de hoek totdat we de juiste positie vonden. Toen we deze eenmaal gevonden hadden, was het echt een magisch moment!’

De hoek was correct, maar daarmee was de ontwikkeling pas net begonnen. Alleen een nauwkeurige mix van de juiste bodem-curves en de juiste vinnen zou leiden tot de ideale quad. Klaas: ‘Toen onze eerste proto’s klaar waren hadden we nog helemaal geen vinnen om ze mee te testen, dus het eerste wat ik deed was wat oude vinnen nemen en deze bijschuren tot iets waarvan ik dacht dat het wel eens zou kunnen werken. Ik maakte een stuk of acht set-ups en samen probeerden we ze uit om te zien hoe ze functioneerden op de boards. Het patroon: twintig minuten varen, zoveel mogelijk golven pakken en een aantal sprongen maken, vinnen wisselen en weer twintig minuten varen. We veranderden de positie van de vinnen in de box of wisselden de vinnen zelf, mijn standaardpakketje op het strand was een tas vol vinnen en een rubber hamer. Je ziet steeds beter wat werkt voor verschillende moves en turns. Een kleine verandering in set-up kan een enorme verandering betekenen voor de manier waarop het board werkt. Het was een proces van eliminatie, en zo kwamen we steeds dichter bij de ideale combinatie van vinnen.’

Niet zomaar wat extra vinnen
Wat belangrijk is om te weten is dat een quad niet zomaar een twinzer met een paar extra vinnen is, in elk geval niet bij Fanatic. Victor: ‘Door de extra vinnen heeft een quad duidelijk meer grip en drive dan een twinzer, dus konden we ook de rockerlijn aanpassen. Meer rocker betekent dat je de tail harder in de golf kunt zetten en op die manier gemakkelijker kan draaien voor echte verticale topturns en off-the-lips. Bovendien geeft dat beetje extra rocker je extra controle. Bij een twinzer is die extra rocker niet mogelijk, als je een turn maakt komt er zoveel kracht op de rail te staan, dat de tail in dat geval gewoon wegglijdt. Bij een quad houden de extra vinnen die kracht in bedwang, de vier vinnen geven bovendien een boel extra drive en lift, waardoor de extra rocker in de tail wel mogelijk is.’

De vorm van de tail en de rails zijn ook anders bij een quad dan bij een twinzer. Craig: ‘Onze Quad heeft een ronde squaretail. Dit is geen modeding, het is nodig om genoeg oppervlakte te creëren achter de vinnen voor extra drive en power. De outline moet bovendien wat rechter zijn om de vinnen plaats te geven. Zonder deze extra oppervlakte achter de vinnen zouden de boards vaak spin-outs hebben en planeerpower verliezen.’

Van GranCan tot Capetown
Voor Fanatic was het cruciaal dat de boards getest werden in verschillende omstandigheden, door verschillende riders, zodat de boards het overal goed zouden doen, en niet alleen de goedkeuring van de pro’s konden dragen. Craig: ‘Eigenlijk verschilde het testen van onze quads niet zoveel van het testen van onze andere waveboards. Onze shaper heeft zijn basis in het Portugese Guincho, een van de beste Europese windsurfspots. Onze teamriders reizen de hele wereld over: Klaas vaart vaak op de Noordzee, Victor woont en vaart in het Spaanse Almeria aan de Middellandse Zee en als ze daar niet zijn, varen ze op Gran Canaria of in Chili waar ze tegenwoordig samen een huis hebben. Brawzinho is ofwel thuis in Brazilië, ofwel in Maui. Een goede mix van omstandigheden en een goede mix van riders, gewichten en vaarstijlen. Daarnaast hebben we een gezamenlijke testsessie ingelast in Kaapstad, waar we de grootste swell van de hele winter meepikten! Al met al een solide testbasis.’

Mail van Brawz
Inmiddels mengde ook Brawzinho zich in de discussie, hij kreeg een paar customs opgestuurd en mailde gelijk enthousiast zijn bevindingen door: ‘Het eerste wat ik voelde toen ik op een quad stond was de enorme controle, zelfs als je gewoon rechtdoor vaart. Dit helpt bij het jumpen in harde wind en choppy omstandigheden op de golf. Thuis in Brazilië werkte het board ook als een malle in kleine golven tot schouderhoogte, met enorm scherpe, krappe turns en heel veel grip. Heel gemakkelijker om te varen en veel vergevingsgezinder; het boardje ging waar ik hem heenstuurde op de golf. De extra rocker in de boards is een wereld van verschil. Als het echt hard waait geeft dat extra beetje rocker je net wat meer controle. Als een board te vlak is en je komt hard een golf af, raak je snel de controle kwijt. Met meer rocker draai je altijd wel, makkelijker te controleren dus! Als je dezelfde rocker van onze quads op een twin zou hebben zou je erg langzaam zijn, omdat de twee vinnen niet zoveel drive geven, simpel gezegd: minder snelheid genereren.’

Over die drive kan Klaas meepraten: ‘Bij deze boards voel ik echt hoe de voorste vin een drive geeft. Als je voorover buigt op een quad en de rail in het water drukt, voel je dat je omhoog gedrukt wordt. Dit helpt je om door de bottomturn te accelereren richting de topturn wanneer je het board op de rail zet.’

Onshore
Ook in onshore werkten de boardjes naar behoeven. Victor: ‘We hebben de boards in Guincho en Chili geprobeerd bij onshore omstandigheden, en ook daar doen ze het nog behoorlijk goed. Ze hebben misschien niet zoveel snelheid als een singlefin of dezelfde hoeveelheid lift bij jumps, maar overall geef ik tegenwoordig de voorkeur aan mijn quad. Zeker voor new school tricks in de golven als taka’s, genereren de quads net dat extra beetje snelheid om je achterste voet weg te drukken en in de move te sliden. Een gecontroleerde slide, want zodra je de vinnen terug in het water hebt, gript het board weer en kun je door met je golfrit. Dit verlies aan controle was bij twinzers nog weleens een probleem, bij de quads niet meer. De quads hebben zoveel grip dat je veel later voor de lip kan gaan. Met een twin had ik dan nog weleens problemen omdat hij teveel gleed, niet echt wat je wilt hebben als je de lip smackt van een grote golf… De quads hebben grip en zoveel snelheid. Ook belangrijk: de timing is niet zo cruciaal als bij een singlefin.’

Spray
Met een singlefin is een perfecte timing noodzakelijk om een goede spray te gooien. Craig is ervan overtuigd dat de Fanatic quads ook mindere goden het gevoel kan geven dat ze Brawzinho, Klaas of Victor zijn. Craig: ‘Om een goede spray te krijgen met een singlefin moet je op het aller-steilste punt van de golf zijn en dat vraagt nogal wat skills. Bij onze quads heeft de rail zoveel grip dat je eigenlijk over de gehele lengte spray kan trekken, ook als de golf niet zoveel power heeft. Ik durf zelfs te zeggen dat quads de ideale boards zijn voor veel mensen om te leren golfrijden. Voor mensen die vooral springen en zo nu en dan een golfje pakken is de singlefin nog steeds de beste keuze, omdat de snelheid beter is. Maar voor iedereen die zijn golfrijden naar een nieuw niveau wil tillen is de quad echt een enorme boost. Een singlefin behoudt alleen de snelheid die je al hebt of die je krijgt door de steilheid van de golf. De juiste timing is cruciaal; je moet je zeil in positie houden en precies weten wanneer je hem open moet gooien om de snelheid vast te houden. Ik ben geen beginner in de golven, absoluut niet, maar ik sta niet zoals de pro’s elke dag op het water, en heb geen perfecte timing. Quads en twinzers in mindere mate, creëren hun eigen drive en snelheid, dus je hoeft niet zo precies te zijn. Je kan te vroeg gaan of zelfs te laat en nog steeds controle houden over je turn. Kort gezegd: de quads geven me het gevoel dat ik een stuk beter vaar, dat ik echt mooie turns maak! Ideaal voor oudere surfers als ik of mensen die leren golfrijden, het geeft gewoon meer plezier!’

Singlefin, twin of quad?
Veel positieve woorden over de quads, wil dit zeggen dat de singlefins en twinzers niet meer nodig zijn? Craig: ‘Nee, zeker niet. Beide shapes hebben absoluut nog een plek op de markt, anders zouden we ze ook niet maken natuurlijk. Ik gebruik vaak de vergelijking met auto’s om het uit te leggen. Een singlefin is als een auto met voorwielaandrijving. De boards planeren het beste, zijn snel en geven de meeste controle in een rechte lijn. Voor mensen die vooral willen springen en vaak surfen in onshore omstandigheden is dit de meest voor de hand liggende keuze. Het golfrij-den doe je over de voorste voet, en je moet aardig goed zijn om de snelheid tussen de turns te behouden. Singlefins blinken nog altijd uit in klassieke down-the-line omstan-digheden, vooral als het echt groot wordt. Een twinzer is als een auto met achterwiel-aandrijving, heel slidey en speels over de achterste voet. De boards planeren goed en zijn fun in kleine tot medium golven, je hebt minder skills nodig om golf te rijden, omdat ze hun snelheid beter vasthouden en meer drive geven. Als je begint te sli-den heb je wel wat minder controle en bij overpower of chop kunnen twins wat lastiger te controleren zijn. Voor trifins heb ik geen autoverhaal, ze zijn heel manoeu-vreerbaar over de achterste voet en voelen lekker los aan, maar hebben als nadeel dat ze erg langzaam zijn en daardoor niet zo goed voor jumps, daarom hebben we er bij Fanatic voor gekozen ons hier niet op te richten. De quad tenslotte is als een 4×4: een board met een boel grip, en zelfs wanneer je slidet heb je nog complete con-trole. Je golfrijden wordt naar een nieuw niveau gebracht, je turns worden krap-per en scherper. De overall range is heel goed, wel planeren de boards wat minder snel aan, ligt de topsnelheid wat lager en hebben ze wat minder drive bij langzame golven of lichte wind. Elk type board heeft zijn eigen range en is geschikt voor een bepaalde vaarstijl. Het is aan jou om te kiezen welke stijl je voorkeur geniet!’