06-06-2011 - Windsurfen, Nieuws

Op bezoek bij Wissa Finland 2011

Op bezoek bij het langstlopende windsurfevenement ter wereld.

Op 10 november 2010 komt er een mailtje mijn inbox binnen getiteld ‘Bericht voor Mart’. Het is Roger van Tongeren, een van de mensen achter GPS-speedsurfing.com en fanatiek ijssurfer. ‘Eind februari begin maart 2011 is de WK IJssurfen in Finland. Ik heb een verzoek gekregen of ik wil kijken of er journalisten geïnteresseerd zijn om daar verslag van te doen. Kun je laten weten of je dat wat lijkt?’ Ik sta op het punt mijn tas te pakken en naar zon en wind in Tenerife te vliegen, en hoewel ik geen liefhebber van kou ben, heb ik altijd al eens rendier willen eten en met husky’s willen racen.

Woord: Mart Kuperij
Beeld: Philip Brink

Het is maandag 28 februari als ons minivliegtuigje de landing inzet richting Savonlinna Airport. Uit het raam zien we plukjes land met daartussen besneeuwde vlakten. Is het ijs met sneeuw of zijn het toch ondergesneeuwde stukken land? Veilig geland maken we ons voor de kou die ons te wachten staat maar het valt mee, een graad of drie onder nul, goed te doen. We worden opgehaald door Tanja, die ons in haar BMW 5 naar de eindbestemming Oravi brengt. Met 100 kilometer per uur scheurt ze over de ijzige wegen, pas na een kwartier komt de eerste tegenligger ons tegemoet. Op de vraag of ze speciale banden heeft, lacht Tanja. Finnen zijn wel wat gewend. Onderdeel van het Finse rijexamen is een slipcursus op ijs. Oh ja, en er zitten spikes op de banden. Eenmaal in Oravi, een mini mini dorpje met 200 inwoners, kunnen we gelijk een aantal dingen van ons lijstje afstrepen. Uitbater Markus van restaurant Ruukinranta komt met een schaal elgvlees, een groot soort rendier, we drinken Lapin Kulta bier, sluiten af met een lokale dropschnaps en gaan door naar ons huisje, waar we de sauna alvast aanzetten. When in Finland, act like the Finns…In Finland zijn naar verluidt meer dan drie miljoen sauna’s, een ontzagwekkend aantal gezien de 5,5 miljoen mensen die het land telt. De sauna is een belangrijk onderdeel van de cultuur en is het bekendste exportproduct. Elk groot bedrijf heeft sauna’s op kantoor en naar verluid is het eerste dat Finse militairen doen als ze in het buitenland aankomen het bouwen van een sauna. We dompelen ons onder in deze traditie en na een sprong in de sneeuw die een halve meter hoog naast het huisje ligt zijn we compleet ausgeschnutzt.

Gijpactie in de WISSA-speeltuin.

ESKIMO’S

De volgende dag staan we op met maar één vraag: wat trek je aan in dit soort temperaturen? Het is gelukkig niet echt koud, zeker niet vergeleken met de 36 graden onder nul die het een week geleden nog was, maar toch: ijsvlakte, sneeuw, wind… Als twee Eskimo’s komen we aan op de ijsvlakte, waar de sponsorvlaggen wat treurig aan hun stokken hangen. Ondanks dat vandaag een rustdag is, zijn er toch nog wat fanatiekelingen op het ijs bezig met het tunen van hun materiaal. IJssurfers zijn wat dat betreft nog het beste te vergelijken met speedsurfers: net even dat andere ijzer uitproberen, net even de vering wat tunen, alles om als snelste over het ijs te gaan. De grote favoriet Janis Preiss uit Letland draait soepel zijn gijpjes langs de pylonen, met een zelfgemaakt zeil gebaseerd op een oude North Sails F2004, waarin hij een nieuwe outline heeft aangebracht en een dubbele sleeve voor een betere aerodynamiek. Onder de deelnemers veel Russen, Letten, Polen, Esten en natuurlijk Finnen, aangevuld met een verdwaalde Fransoos en Roger uit Nederland. We sluiten aan in de rij voor een lekkere warme kop soep en worden gelijk herkend als De Nederlanders. Hoe ze dat weten? ‘We kennen jullie niet, dus jullie moeten wel de Nederlanders zijn.’ (Hadden we al gezegd dat Oravi een klein dorpje is?) Na de kop soep met knäckebröd en boter wordt er een alternatief programma ingelast, waarbij de deelnemers op ijssteps snelheidsrecords, slalomparcoursen en freestyle moeten laten zien. We kijken het aan en gaan daarna terug naar onze hut, terug naar de sauna en luisteren nog even naar het niets.

Finland via de bril van Roger.

WISSA

De WISSA of World Ice and Snow Sailing Association werd opgericht in 1980 en heeft sindsdien elk jaar een ijskampioenschap georganiseerd. De laatste jaren afwisselend in Noord Amerika of Europa, waar Canada en Finland het vaakst fungeerden als gastheer. Het is het oudste doorlopende evenement uit de windsurfsport, en wordt door de organisatie zelf omschreven als de Olympische Spelen van ijs- en sneeuwsurfen. Nadat het vorig jaar in het Canadese Quebec plaatsvond, werd dit jaar gekozen voor het miniplaatjes Oravi in Finland. De Saimaa regio, waar Oravi middenin ligt, is een labyrint van meertjes en eilanden in het zuidoosten van Finland. Met bijna 120 meren en 14 duizend (!) eilanden is het het grootste merengebied in Europa. In de zomer een gebied vol watersportactiviteiten, vanaf december tot mei zijn de meren bevroren en veranderen de activiteiten in schaatsen, ijsvissen, ijsfi etsen en nu dus ook ijs- en sneeuwsurfen.

De WISSA-groep blijkt hecht, bijna een vrienden-groep. Het WISSA-gevoel lijkt zich nog het best te omschrijven als de beginperiode van het windsur-fen. Gezelligheid staat hoog in het vaandel, het is bovenal een groep mensen die samen heel veel lol hebben, die genieten van de natuur en competitief willen zijn in hun sport. Geen groots opgezet en offi cieel WK – zo wordt er voor elke race met de deelnemers overlegd wat ze ervan vinden, of ze willen starten of toch liever een kop soep gaan eten – maar het plezier straalt ervan af.

FAMILIE WK

Woensdag is onze eerste dag met wind. We treffen Roger naast zijn bus, hij is aan het genieten van de middagzon en een bakkie. In tegenstelling tot ons is Roger met zijn bus naar Oravi gereden, een tocht die hem van Nederland naar het Duitse Travemunde voerde van waaruit hij de ferry nam naar Helsinki voor 30 uur door water en ijs. Van daaruit was het door naar Oravi, vijf uur rijden over besneeuwde wegen. Naast een mooi avontuur ook een noodzakelijkheid: weinig vliegmaatschappijen die tegenwoordig nog een gekke ijssurfer met een stuk of achttien zeilen, vier ijssurfers, drie sneeuwsurfers, vijfentwintig mutsen en twaalf paar handschoenen mee zou nemen. Op de ijsring worden een aantal funraces gehouden en ook op de grote sneeuwvlakte wordt er gesurft. Roger draait geroutineerd zijn rondjes al is de wind nog niet echt hard genoeg om echt hoge snelheden te halen. Naast het windsurfen doen ook kiters en wings mee aan dit evenement. De wings zijn een apart gezicht: een soort handvliegers die volgens hetzelfde vleugelprincipe als het windsurfzeil op schaatsen over de baan vliegen. Twee oude rotten hebben zelfs een heel speciale wing: ze leunen op dertig centimeter hoge schaatsen tegen hun vlieger in en behalen zo snelheden van tegen de 80 kilometer per uur.

Ski’s worden geprepareerd alsof het de afdaling op de Olympische Spelen betreft

IJSFIETSEN

De volgende dag staat er voor ons wat sightseeing op het programma. We worden opgehaald door rally-Tanja die ons in de buurt van Savonlinna dropt, waar de locals Thomas en Johan ons opwachten. Hun hardcore fietsoutfit doet ons vermoeden dat we het warm gaan krijgen; wij hebben ons inmiddels gebruikelijke kloffie van thermo-on-dergoed, skibroek en vier lagen bovenkleding aan. We fietsen over de bevroren meertjes van eiland naar eiland onder de stralende winterzon en inderdaad loopt na tien minuten fietsen het zweet ons over de rug. Omdat we over ijs en sneeuw fietsen zijn de banden van onze mountainbikes voorzien van spikes, geen overbodige luxe met de snelle afdalingen die we zo nu en dan maken. Als we een klein dorpje (lees: twee huizen) passeren worden we ineens vergezeld door een hond die vanaf dan vrolijk met ons mee rent, heuvel op, heuvel af. Iets over de helft wacht Tanja ons voor de lunch. Ze heeft een vuurtje gestookt waar we elgworstjes braden, warme chocomelk drinken en genieten van Finse rijsttoast met zalm. Nog steeds vergezeld door onze onvermoeibare hond fietsen we door tot het einde, over de bevroren meerwe-gen omringd door sneeuw.Daarna is het terug naar de WISSA-speeltuin, waar vandaag het sneeuwsurfen op het programma staat. De windsurfers en wings zijn aan het courseracen, waarbij na de start het gehele veld zich verspreidt over de grote vlakte. Hoewel het er gemoedelijk aan toe gaat blijkt ook hier weer het competitieve van de WISSA: ski’s worden geprepareerd alsof het de afdaling op de Olympische Spelen betreft, met meerdere waxlagen voor de beste glij-eigenschappen.

SCHAATSEN EN IJSDUIKEN

Vrijdag is onze excursiedag. Ons verlanglijstje van rendieren en husky’s moet nog voor de helft wor-den afgevinkt en vol goede moed melden we ons om acht uur bij het ontbijt. We beginnen met een schaatstocht van Oravi naar het aan de overkant van het meer gelegen Porosalminaar. De schaatsen zijn bergschoenen waaronder ijzers geklemd worden, een soort hardcore Friese doorlopers. Er staat een straffe wind recht van voren, en al gauw blijkt waarom we een soort skistokken hebben meegekregen om ons af te zetten. Bij een paar graden onder nul wordt het ouderwets bikkelen, waarbij we bijna zouden vergeten te genieten van het prachtige landschap om ons heen. Al snel merken we dat twintig kilometer tegen de wind in schaatsen hem niet wordt voor vandaag. Niet omdat wij dat niet aankunnen uiteraard, wel om-dat de rest van het programma anders in de knel komt. Op de helft van deze afmatting worden we opgehaald door de sneeuwscooter die ons afzet bij restaurant Piikatyttö in Porosalminaar waar we bijkomen voor de openhaard.Tijd voor de tweede activiteit van de dag: een Lada Niva Jeep Safari. Vier groene trouwe bakbeesten staan op ons te wachten voor een woeste rit door de sneeuw. We zijn nog geen minuut op weg als Philip zijn Lada de berm in stuurt, een halve meter sneeuw lager. Een sleep van de jeep achter hem levert een half afgebroken bumper op, uiteindelijk biedt de toegesnelde tractor de oplossing. We rijden door, komen onderweg nog een stuk of twaalf keer vast te zitten, en na twee uur (in plaats van de door Tanja ingeschatte vijftien minuten) komen we aan bij de rand van het meer waar de klusjesman van het centrum Kuus-Hukkalaan al vakkundig worstjes aan het roosteren is boven een vuurtje. Na een lekkere lunch met lokale specialiteiten rijden we door naar het beginpunt, vanwaar het weer terug is naar Porosalminaar. Tijd voor de sauna. In Sauna World wel te verstaan. We verheugen ons al vanaf het begin op het wak waarin we zullen gaan duiken; het blijkt een echte energieboost te zijn, zeker als er daarna nog even een fris biertje gedronken kan worden in een grote hot tub.

Sneeuwsafari.

Bijkomen met een kop soep.

DE FINALES

De volgende dag is alweer de laatste dag van het WK, de lucht is mooi opengetrokken en het waait flink, met vlagen van rond de 20 knopen. Door een combinatie van dooi en nieuwe vorst is het spiegelglad, de deelnemers glibberen over de paden en auto’s zonder spikes hebben het nakijken. Vanwege de harde wind is besloten de wings hun laatste races upwind te laten gaan, de windsurfers beginnen met wat funraces om de omstandigheden wat beter in te kunnen schatten. Naar goed gebruikt wordt er door de racedirector gevraagd of de deelnemers nog officiele WISSA races willen doen, dat willen ze, en onder een volledig dichttrekkende lucht worden de laatste races van dit WK gegleden. Meneer Preiss pakt de hoofdprijs: met een totaal van zestien eerste plaatsen uit achttien races staat hij op eenzame hoogte. Roger eindigt netjes op de tiende plaats. We zeggen gedag tegen de kou, het ijs en de heerlijke stilte en nemen ons voor ooit nog eens terug te gaan, al is het maar om dat laatste vakje op ons lijstje af te tikken.

Zin gekregen in een potje ijssurfen of gewoon genieten van de oorverdovende Finse stilte? Check www.visitfinland.com en www.saimaaholiday.net voor meer informatie.

 van